Gut Brain Axis
ทราบไหมคะว่าสมอง มีหน้าที่ในการควบคุมส่วนต่างๆของร่างกาย ทั้งการเคลื่อนไหว พฤติกรรม การรักษาสมดุลภายในร่างกาย
นอกจากนี้ยังมีส่วนที่เกี่ยวข้องกับการรับรู้ อารมณ์ ความจำและความรู้สึก
แต่มีอยู่อวัยวะหนึ่งที่มีความพิเศษต่างจากอวัยวะอื่นของร่างกาย นั่นคือ ‘ลำไส้’
ความพิเศษของลำไส้นั่น คือ มันสามารถทำงานได้ด้วยตัวมันเองและไม่ต้องรอให้สมองสั่งการว่าจะต้องทำอะไร
และทำไมลำไส้ถึงมีฉายาว่า ‘สมองที่ 2 ของร่างกาย’
มารู้จักความสัมพันธ์ของทั้งสองกันค่ะ 😊
(หรือชมคลิปย้อนหลังได้ที่ https://fb.watch/5IdERWaSH2)
🧠 ทำไมลำไส้ถึงเป็นสมองที่ 2 ของร่างกาย?
ระบบประสาทลำไส้ (enteric nervous system: ENS) สามารถทำงานอย่างเป็นอิสระจากการสั่งการของสมอง
🧠 Gut-brain axis คืออะไร?
Gut-brain axis หมายถึง
การติดต่อสื่อสารกันระหว่าง ระบบประสาทลำไส้ (enteric nervous system: ENS) และ
ระบบประสาทส่วนกลาง (central nervous system: CNS) ของระบบทางเดินอาหารและสมอง
นั่นหมายความว่าการติดต่อสื่อสารนี้เป็นการนำคำสั่งจากสมองไปยังทางเดินอาหารและระบบทางเดินอาหารก็สามารถสื่อสารกลับไปยังสมองได้เช่นเดียวกัน
ซึ่งมีผลควบคุมการทำงานของระบบต่างๆในร่างกาย เช่น ระบบภูมิคุ้มกัน การย่อยอาหาร เมแทบอลิซึม ความอยากอาหาร และความเครียด
ตัวอย่างเหตุการณ์ความสัมพันธ์ของสมองและลำไส้
💢 เครียด > ปวดท้อง
💢 กังวล หรือ ตกใจ > ท้องไส้ปั่นป่วน
💢 ท้องผูก > อารมณ์แปรปรวนง่าย
จะเกิดอะไรขึ้นเมื่อลำไส้ของเราอ่อนแอ ?
– ระบบภูมิคุ้มกันอ่อนแอลง ประสิทธิภาพการจัดการกับเชื้อก่อโรคที่ลำไส้ลดลง
– อารมณ์แปรปรวนได้ง่าย
– เสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็งลำไส้
– มีอาการผิดปกติ เช่น ลำไส้แปรปรวน ท้องผูก
🤍 ตัวช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพ Gut-brain axis 🤍
1. อาหารที่มีไฟเบอร์สูง พบได้ใน พืช ผัก ผลไม้ ถั่ว และธัญพืช
ช่วยกระตุ้นการทำงานของลำไส้และเป็นแหล่งอาหารของจุลินทรีย์ที่ดีในลำไส้(พรีไบโอติกส์)
ตัวอย่างอาหารที่มีคุณสมบัติเป็นพรีไบโอติกส์ : กล้วย กระเทียม ต้นหอม แก่นตะวัน ข้าวโอ๊ต ข้าวบาร์เลย์และหน่อไม้ฝรั่ง
🤍 ตัวช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพ Gut-brain axis 🤍
2. อาหารที่อุดมไปด้วย Polyphenol พบได้ใน โกโก้ ชาเขียว เมล็ดกาแฟ น้ำมันมะกอก
และผลไม้ตระกูลเบอร์รี่ มีส่วนช่วยในระบบภูมิคุ้มกันและเป็นสารต้านอนุมูลอิสระ
🤍 ตัวช่วยส่งเสริมประสิทธิภาพ Gut-brain axis 🤍
3. อาหารหมักหรืออาหารที่เป็นแหล่งของโพรไบโอติกส์ เช่น กิมจิ โยเกิร์ต นมเปรี้ยว
กะหล่ำปลีดอง เทมเป้สด มิโสะ
เป็นอาหารที่อุดมไปด้วยจุลินทรีย์ที่ดีต่อร่างกาย จุลินทรีย์ในลำไส้มีผลต่อสุขภาพของสมอง
หากเรามีจุลินทรีย์ที่สมดุลภายในลำไส้ก็จะทำให้สุขภาพของสมองดีขึ้น
ช่วยในการปรับสมดุลของจุลินทรีย์ที่อาศัยอยู่เดิมในลำไส้
ทำให้จุลินทรีย์ที่ดีมีจำนวนเพิ่มมากขึ้นและแบคทีเรียที่ไม่ดีหรือเชื้อก่อโรคมีจำนวนลดน้อยลง
มีส่วนช่วยสร้างเกาะปกป้องเยื่อบุลำไส้ ส่งผลให้สามารถยับยั้งการเจริญเติบโตของเชื้อได้
และช่วยให้เม็ดเลือดขาวทำงานได้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น
นอกจากนี้ยังสามารถช่วยบรรเทาความผิดปกติต่างๆของร่างกายได้
เช่น อาการลำไส้แปรปรวน ท้องผูก ภาวะติดเชื้อในช่องคลอด เป็นต้น